Tâm thức nhân ngã là gì?

Tâm thức nhân ngã chính là Bản ngã, đó là cái dẫn dắt chúng ta đi luân hồi sanh tử. Vậy “Thấu được tâm thức nhân ngã” nghĩa là Thấu được Bản Ngã.

Vậy thì làm sao để thấu được bản ngã?

Tâm thức nhân ngã nghĩa là thấy có Ta và Người, nghĩa là thấy có người nói và người nghe, thấy mình nói người nghe hoặc người nói mình nghe, rồi do thấy có Ta có Người nên mới sinh ra có phân biệt đúng sai, chánh tà, phải trái bởi vì dùng Ta làm trung tâm để đánh giá, suy xét Người.

Thấu được tâm thức nhân ngã nghĩa là Vô Ngã. Vô Ngã nghĩa là không có Ta không có Người, chỉ có tập khí đang vận hành.

Ví dụ: Chỉ thấy Tập khí Sân, không thấy người sân; chỉ thấy tập khí Ngã mạn, không thấy người ngã mạn, chỉ thấy tập khí Tham không thấy người tham. Không Người, không Ta, chỉ có Tập khí. Lúc nào chỉ thấy tập khí thôi thì lúc ấy chính là Vô Ngã.

Người tu hành dù có đa văn giỏi biện, dù có tinh tấn hành trì mà không vào được pháp vô ngã thì chỉ làm tăng trưởng bản ngã mà xoay vòng sanh tử nơi các cõi dục, sắc và vô sắc để hết thiện rồi ác hết ác rồi thiện mà thôi.

Cái này tương tự như câu: Giáo Pháp Như Lai như ngọn giáo. Cầm đúng chiều (vào được pháp Vô Ngã) thì đâm thủng Vô Minh và Ái Dục. Cầm ngược chiều (bản ngã) thì tăng ngã mạn, tự mình làm tổn thương mình.

Chỉ có vào được pháp Vô Ngã, nghĩa là thoát khỏi Nhị biên, nghĩa là không còn thấy có Ta có Người, chỉ có Tập Khí, thì mới không lầm nhân quả.

Còn thấy Người thấy Ta mà nói về Nhân Quả thì đúng là tự mình hù mình.